Tin Sức Khỏe và Đời Sống

Thứ Sáu, 26 tháng 9, 2025

Cơ chế chống lão hóa và ung thư của loài chuột dũi

    

Chuột dũi trụi lông sở hữu những cơ chế độc đáo cho phép chúng chống lại quá trình lão hóa và đẩy lùi bệnh tật như ung thư.


Chuột dũi trụi lông (Heterocephalus glaber), loài động vật nhỏ có hình dáng kỳ lạ sống ở Đông Phi, từ lâu thu hút sự chú ý của các nhà khoa học nhờ khả năng chống lão hóa và kháng bệnh. Sinh vật gặm nhấm sống dưới lòng đất này sở hữu lớp da màu hồng nhăn nheo và hàm răng quá khổ, nổi tiếng với tuổi thọ vượt trội, có thể chống lại các vấn đề sức khỏe liên quan đến tuổi tác như ung thư. 
Những nghiên cứu khoa học đang khám phá cơ chế phía sau tuổi thọ đáng kinh ngạc của chuột dũi trụi lông, cung cấp thêm hiểu biết về quá trình lão hóa và phòng ngừa bệnh tật ở con người.

Thách thức quy luật lão hóa

Một trong những phát hiện đột phá về chuột dũi trụi lông là chúng có thể thách thức quy luật lão hóa sinh học. Phần lớn động vật có nguy cơ tử vong tăng mạnh khi già đi, hiện tượng mang tên quy luật Gompertz. Được thiết lập vào đầu thế kỷ 19, quy luật này chỉ ra sau khi trưởng thành, cứ cách 8 năm, khả năng tử vong lại tăng gấp đôi. Tuy nhiên, chuột dũi trụi lông dường như không tuân theo quy luật đó. Đối với chúng, khả năng tử vong không tăng khi già đi. Ngay cả khi đạt đến tuổi thọ cao, tỷ lệ tử vong của chúng vẫn ở mức thấp bất thường.

Rochelle Buffenstein, nhà nghiên cứu hàng đầu tại Calico, công ty công nghệ sinh học tập trung vào lão hóa, dành nhiều thập kỷ nghiên cứu chuột dũi trụi lông. Theo phát hiện của bà, loài này có thể sống tới 30 năm, vượt xa tuổi thọ của các loài gặm nhấm kích thước tương tự chuột nhắt, chỉ sống khoảng 4 năm. Hơn nữa, chúng vẫn duy trì khả năng sinh sản và hoạt động tích cực cho đến khi già, điều rất đặc biệt đối với động vật có vú.

Bí quyết sống lâu

Các nhà khoa học bị thu hút bởi cơ chế cho phép chuột dũi trụi lông chống lại lão hóa và các bệnh liên quan đến tuổi tác. Đặc biệt, họ tập trung vào hệ thống sửa chữa ADN rất hiệu quả của chúng. Chuột dũi trụi lông cũng có mức độ protein "chaperone" cao bất thường, giúp duy trì tính nguyên vẹn của các protein khác trong cơ thể. Khả năng sửa chữa liên tục có thể giúp giữ cho tế bào của chúng ở trạng thái khỏe mạnh, ngăn ngừa những tổn thương dẫn đến lão hóa.

Nghiên cứu sâu hơn hé lộ loài này có hệ thống phòng ngừa ung thư hoạt động tích cực. Không giống nhiều loài động vật, chúng hiếm khi phát triển ung thư dù sống hàng chục năm, thành tựu có ý nghĩa sâu sắc đối với nghiên cứu ung thư ở người.

Đột phá trong cơ chế chống lão hóa

Ngoài hệ thống sửa chữa ADN và phòng ngừa ung thư hiệu quả, chuột dũi trụi lông dường như sở hữu cơ chế độc đáo giúp chúng chống lại lão hóa ở cấp độ tế bào. Cơ chế này liên quan đến senolysis, quá trình loại bỏ có chọn lọc tế bào lão hóa. Tế bào lão hóa thường gắn liền với lão hóa vì chúng mất khả năng phân chia và tích tụ theo thời gian, góp phần gây thoái hóa mô, viêm mạn tính và suy giảm chức năng cơ quan.

Nghiên cứu cũng phát hiện chúng có lượng lớn serotonin trong mô, kích hoạt quá trình dẫn đến cái chết của tế bào lão hóa. Quá trình đó rất quan trọng vì nó giúp tránh tích tụ của tế bào có hại, không còn khả năng hoạt động, dễ dẫn tới ung thư và tình trạng thoái hóa thần kinh.

Những phát hiện về hệ thống sinh học độc đáo của chuột chũi dụi lông có ý nghĩa quan trọng đối với nghiên cứu lão hóa và sức khỏe con người. Bằng cách nghiên cứu biện pháp di truyền cho phép chúng chống lại lão hóa ở tế bào, các nhà khoa học hy vọng tìm ra phương pháp giúp trì hoãn lão hóa, giảm tác động của bệnh mạn tính và cải thiện thời gian sống khỏe mạnh ở người.

Chuột Dũi Trụi Lông

1. Giới thiệu về Chuột Dũi Trụi Lông:

    • Chuột dũi trụi lông là một loài động vật nhỏ bé, sống dưới đất. Chúng thường có hình dáng giống như chuột nhưng lại không có lông trên cơ thể.

2. Ngoại hình:

    • Kích thước: Chúng thường nhỏ, chỉ khoảng bằng một bàn tay.
    • Da trụi lông: Thay vì có lông, cơ thể chúng có một lớp da mịn màng, có màu xám hoặc nâu.
    • Bàn chân: Chân của chuột dũi trụi lông rất khỏe, giúp chúng đào bới trong đất.

3. Nơi sống:

    • Chuột dũi trụi lông thường sống trong các hốc đất ở rừng, đồng cỏ hoặc khu vườn. Chúng thích những nơi ẩm ướt và có nhiều đất mềm để dễ dàng đào.

4. Thói quen ăn uống:

    • Chúng chủ yếu ăn sâu bọ, côn trùng và một số loại rễ cây. Với chiếc mũi dài và nhạy cảm, chuột dũi có thể tìm thấy thức ăn dưới lòng đất.

5. Cách di chuyển:

    • Chuột dũi trụi lông rất giỏi trong việc đào bới. Chúng dùng chân trước mạnh mẽ để đào đất, tạo ra các đường hầm dưới lòng đất.

6. Đặc điểm thú vị:

    • Mặc dù không có lông, nhưng chuột dũi trụi lông lại có khả năng giữ ấm tốt nhờ vào cấu trúc da đặc biệt.
    • Chúng rất nhanh nhẹn và có thể di chuyển nhanh trong các đường hầm.

7. Tầm quan trọng:

    • Chuột dũi trụi lông giúp kiểm soát số lượng sâu bọ trong đất, giúp cây cối phát triển khỏe mạnh hơn.



Thứ Năm, 18 tháng 9, 2025

Ít ai biết rằng loại cây này còn ẩn chứa nhiều lợi ích sức khỏe đáng kinh ngạc.

 Cây lẻ bạn, hay còn gọi là cây sò huyết, là một loại cây cảnh phổ biến với màu lá tím đẹp mắt và cụm hoa đặc trưng. Tuy nhiên, ít ai biết rằng loại cây này còn ẩn chứa nhiều lợi ích sức khỏe đáng kinh ngạc.

 

Hỗ trợ điều trị hiệu quả các bệnh về đường hô hấp

Cây lẻ bạn từ lâu đã được ví như "khắc tinh" của các bệnh về đường hô hấp. Khả năng làm loãng đờm và tống xuất chúng ra khỏi đường thở là một trong những công dụng nổi bật nhất của loài cây này, giúp làm giảm các cơn ho khó chịu một cách hiệu quả, đặc biệt là ho khan và ho có đờm dai dẳng. Đối với những người mắc viêm phế quản cấp tính hoặc mãn tính, lẻ bạn có thể là một giải pháp hỗ trợ đáng cân nhắc.

Không chỉ vậy, các hoạt chất sinh học trong cây lẻ bạn còn sở hữu tính kháng viêm mạnh mẽ. Chúng giúp làm dịu cổ họng đang bị kích ứng, giảm sưng tấy niêm mạc đường hô hấp và từ đó hỗ trợ điều trị các tình trạng như viêm họng.

loai cay vua dep vua la thuoc quy, nhieu nguoi chi trong lam canh ma khong biet hinh anh 1
Cây lẻ bạn tốt cho sức khỏe nhiều người lại chỉ trồng làm cảnh. Ảnh: Getty Images

  

Tăng cường sức khỏe tim mạch và ổn định huyết áp

Nhiều nghiên cứu khoa học hiện đại đã bắt đầu khám phá và xác nhận rằng cây lẻ bạn chứa một lượng lớn chất chống oxy hóa mạnh mẽ. Những hợp chất này đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi tác hại của các gốc tự do, vốn là nguyên nhân gây tổn thương tế bào và dẫn đến nhiều bệnh mãn tính, bao gồm cả các bệnh tim mạch.

Bằng cách trung hòa các gốc tự do và giảm viêm nhiễm trong cơ thể, cây lẻ bạn góp phần ngăn ngừa tổn thương mạch máu, duy trì sự đàn hồi của thành mạch. Điều này trực tiếp hỗ trợ ổn định huyết áp, giảm gánh nặng cho tim và từ đó hạn chế nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm như xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim hay đột quỵ.

Thanh nhiệt, giải độc và làm mát cơ thể

Theo nguyên lý của y học cổ truyền, cây lẻ bạn sở hữu tính hàn (mát), chính vì vậy nó được ứng dụng rộng rãi trong việc thanh nhiệt và giải độc cho cơ thể. Trong những ngày nắng nóng oi bức, hoặc khi cơ thể tích tụ quá nhiều độc tố do lối sống hay môi trường, cây lẻ bạn có thể phát huy tác dụng làm mát từ bên trong. Đồng thời, lẻ bạn còn hỗ trợ quá trình loại bỏ độc tố thông qua đường tiểu tiện, giúp cân bằng nhiệt độ cơ thể và cải thiện các vấn đề tiêu hóa do nhiệt.

Hỗ trợ cầm máu và điều trị các chứng xuất huyết

Một công dụng khác đáng chú ý của cây lẻ bạn là khả năng lương huyết giải độc, tức là làm mát máu và loại bỏ độc tố trong máu. Đặc tính này giúp cây lẻ bạn trở thành một vị thuốc hỗ trợ hiệu quả trong việc điều trị các chứng xuất huyết khác nhau.

Trong dân gian, lẻ bạn thường được dùng để hỗ trợ kiểm soát các tình trạng như ho ra máu, đi ngoài ra máu, hay các trường hợp chảy máu do huyết nhiệt. Hoa lẻ bạn, đặc biệt, thường được sử dụng trong các bài thuốc cổ truyền để phát huy công dụng này, giúp cầm máu một cách tự nhiên và an toàn.

Lợi ích trong việc điều trị các vấn đề tiết niệu và lợi tiểu

Ngoài những công dụng trên, cây lẻ bạn còn được biết đến với khả năng hỗ trợ các vấn đề về đường tiết niệu, đặc biệt là tình trạng bí tiểu tiện. Với đặc tính lợi tiểu, cây lẻ bạn giúp kích thích quá trình bài tiết nước tiểu, từ đó giúp cơ thể loại bỏ lượng nước dư thừa và các chất cặn bã, độc tố tích tụ trong hệ tiết niệu.

Mặc dù cây lẻ bạn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe, việc sử dụng cây này trong điều trị bệnh cần có sự hướng dẫn của thầy thuốc hoặc người có chuyên môn. Không tự ý sử dụng hoặc lạm dụng để tránh các tác dụng không mong muốn. 


Chủ Nhật, 7 tháng 9, 2025

Statin thường gây đau cơ?

 

Thuốc hạ mỡ máu statin  thường liên quan đến tác dụng phụ đau cơ, hoặc các triệu chứng liên quan tới cơ như đau nhức, yếu cơ, chuột rút. Đây là tác dụng phụ phổ biến nhất và khiến nhiều người phải ngưng dùng thuốc. Các triệu chứng cơ do statin có thể nhẹ đến vừa, thường xuất hiện trong 1 đến 12 tháng đầu dùng thuốc và thường giảm hoặc biến mất sau khi ngưng thuốc.



Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu tổng hợp cũng chỉ ra rằng tỷ lệ đau cơ ở người dùng statin và nhóm dùng giả dược khá tương đương, nghĩa là nhiều trường hợp đau cơ có thể không liên quan trực tiếp đến thuốc. Mức độ nhẹ hoặc trung bình của đau cơ phổ biến hơn là các biến chứng nghiêm trọng như tiêu cơ vân - một tình trạng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, có thể gây suy thận và đe dọa tính mạng.

Nguy cơ đau cơ tăng cao hơn khi dùng liều cao statin, khi phối hợp với các thuốc khác như fibrate, thuốc chống nấm, hoặc thuốc kháng sinh nhóm Macrolid. Người tuổi cao, người nhẹ cân, hoặc có nhiều bệnh nền đều có nguy cơ cao hơn. Đau cơ do statin đòi hỏi kiểm tra các men cơ trong máu (CK) để theo dõi và xử trí kịp thời.

Tóm lại, đau cơ là tác dụng phụ phổ biến nhất của statin, phần lớn là nhẹ và tạm thời, nhưng cũng cần theo dõi để phát hiện sớm các biến chứng nghiêm trọng hiếm gặp như tiêu cơ vân.

Thảo Mộc

Thứ Hai, 1 tháng 9, 2025

Loại thực phẩm được khoa học chứng minh trị chứng mất ngủ

 Trong nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí y khoa The Lancet's eBioMedicine, các nhà khoa học đã tìm ra một chất dinh dưỡng quan trọng có thể là chìa khóa cho giấc ngủ ngon, đặc biệt ở người lớn tuổi.



Mất ngủ vào ban đêm khiến nhiều người phải đối mặt với tình trạng buồn ngủ quá mức vào ban ngày. Theo thống kê, có đến 40% người lớn tuổi không ngủ đủ giấc, ảnh hưởng đến tim mạch, huyết áp, đường huyết, tâm thần và miễn dịch.

Các nhà nghiên cứu từ Bệnh viện Brigham and Women's, Trường Y Đại học Harvard, 5 trường đại học lớn ở Mỹ đã tiến hành phân tích dữ liệu từ hơn 6.071 người tham gia, ở độ tuổi trung bình hơn 48. Sau đó, các dữ liệu này được đối chiếu để tìm ra mối liên hệ giữa mức độ các chất trong máu với mức độ buồn ngủ ban ngày.

Kết quả đã phát hiện axit béo omega-6 có khả năng cải thiện chất lượng giấc ngủ, từ đó giảm buồn ngủ vào ban ngày.

Cụ thể, những người có mức omega-6 cao trong máu - một loại chất béo không bão hòa đa (PUFAs) - thường ít bị buồn ngủ vào ban ngày hơn.

Kết quả này tương đồng với các nghiên cứu trước đây, cho thấy axit béo omega-6 giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm buồn ngủ vào ban ngày.

Như vậy chế độ ăn giàu omega-6 có thể liên quan đến chất lượng giấc ngủ tốt hơn và giảm buồn ngủ vào ban ngày.

Axit béo omega-6 có ở đâu?

Omega-6 là axit béo thiết yếu, cơ thể không tự sản xuất được, có nhiều trong các loại hạt (gồm cả quả hạch như hạt điều, óc chó… và cả hạt giống như hạt lanh, hạt chia), dầu thực vật và cá béo.

Bài Viết Liên Kết

Tìm kiếm...

Translate

Danh Mục

Thư Quán Việt

Bách Khoa Thư

Chỉ Mục

@Actinidia @Alangium @Apiaceae @Aronia @Bignoniaceae @Cà rốt @Camquy @Cornaceae @Lamiaceae @Malva @Rosaceae #Actinidiaceae #Amaryllidaceae #Asteraceae #Bacha #CayAnTrai #Caycanh #caygiavi #caylaunam #hatgiongdau #hatgionghoa #hatgiongrau #hiemla #hoa #HoBacHa #hocuc #Hương liệu #Lamiaceae #lamvuon #Mentha #nhaptuMy #Solanum #thaoduoc #thucpham #Thực phẩm #trangtri #trathaoduoc #Trị bệnh #tribenh Acmella oleracea ACT00087 Actinidia chinensis Aeonium ALA00094 Alangium platanifolium ALL00069 Allium Allium Schoenoprasum Amaranthaceae An toàn thực phẩm Anh đào ARO00088 Aronia melanocarpa Asteraceae ăn kiêng âm nhạc Ẩm thực bà bầu Bạc Hà Bạc hà á Bạc hà chanh bạc hà nhật bản bài tập Kegel Bài thơ hoa đào bao phu nu Bầu Bells of Ireland Bells-of-Ireland BET00054 BET100054 Beta Beta vulgaris bệnh mạn tính Bệnh thận bệnh tim mạch Bí bí mì Ý Bí Spaghetti Tivoli Black Chokeberry Blog Bloomsdale Longstanding blue daisy bo nhi bo nhi dai gia Bonsai Cà Cà chua anh đào đen cà tím caffeine Cải Cải bó xôi cải cầu vồng cảm cúm Canada CAR00077 Caraway Carum Carum carvi cẩm quỳ cậu nhỏ Cây ăn Quả cây bông tai Cây Carum Cây hằng năm Cây kế sữa Cây Kiwi Cây lâu năm Cây Thuốc Cây Trường sinh chamomilla chan dai Chăm bé Chăm sóc bé Chăm sóc thai chia sẻ Chicory Chives Grolau Chokeberry chống muỗi Chùm ớt chuyen gia dinh chuyện ấy chuyện chăn gối Chữa bệnh chữa cao huyết áp chữa đau đầu Cichorium intybus Cỏ cỏ cà ri cỏ xạ hương Crassulaceae Củ nén Cúc Cúc áo hoa vàng Cúc Bạc Hà Cucamelon Cucurbita Cucurbita pepo Cuộc sống Dền dinh dưỡng dụng cụ đàn ông Dưa chuột Dưa hấu nhỏ Mexico Dương cam Cúc Dương đào Đàn Ông Đào ruột xanh đau cơ Đau mắt đỏ Đặc Biệt Đậu Đậu Hoà Lan Featured Fenugreek Feverfew German Chamomile Gia vị giai đoạn đầu đời giải nhiệt Giải Trí giảm cân Giấc Mơ Sương Mù Giới Tính Hạ khô thảo hanh phuc hanh phuc gia dinh hành tăm Hành trắng Hạt Giống Hoa Hạt Giống Rau Hạt Giống Rau Quả Hạt Giống Thảo Mộc Hạt giống Tí Hon Hạt Methi HERB ho họ Bạc hà Họ Bạc hà Họ Bầu bí Họ Cúc Hoa Hoa Chuông Hoa Cúc hoa cúc Đức Hoa Oải Hương hoắc hương Hoắc hương tía Hỏi Đáp hon nhan Hôn nhân Gia đình húng bạc hà húng cay Húng quế́ JAC00093 Jacaranda mimosifolia kem dưỡng ẩm Kênh 3409368 Kênh 3409376 khoái cảm cao khuynh diệp Kiwi lạc tiên hoa tía làm cảnh làm đẹp lão hóa LAV00079 Lavandula Lavandula angustifolia Lavandula augustifolia LAVENDER Lavender Munstead lần đầu Lemon Basil Loa kèn đỏ lở loét Malva sylvestris mang thai MAT00056 Matricaria chamomilla măng tây xanh Mất ngủ mật ong Melothria scabra Mentha arvensis meridian fennel Mexican Mint Milk Thistle MOL00055 Moluccella Molucella laevis Monarda Monarda citriodora móng tay nam giới Nén New 2015 ngải cứu Nghe Nhạc Nghiên cứu ngoại tình Nhạc sỹ Hoàng Nguyên nhập khẩu từ Mỹ Nhập khẩu từ USA Nhiệt đới nôn trớ Nuôi con nước hầm xương omega-6 Open-Pollinated Passiflora incarnata Pea Peppermint Persian cumin phòng ngừa ung thư phương pháp điều trị Phượng tím Pisum Pisum sativum rạn da Rau ăn lá Rau Bina rau chân vịt rau củ quả rau dền rau diếp xoăn rau gia vị Rau Quả rối loạn cương dương Rượu bổ dương Rượu thuốc sau sinh nở Sex siêu âm thai Silybum Silybum marianum Solanum lycopersicum Sơn thù du Spaghetti Squash Spinacia Spinacia oleracea STA00065 Stachys Stachys coccinea Statin stress Sức Khỏe TAG00050 Tagetes Lucida Tanacetum Tanacetum parthenium Tâm Sự Tập Luyện thai nghén thai nhi Thảo Dược Thảo Mộc Thì là Ba tư Thôi chanh lá tiêu huyền thông tiểu tiện Thủ dâm thuốc tình cảm Tình Dục tinh vung trom tinh yeu Tình Yêu Tivoli Tỏi Toothache Plant Trà Trà Oolong tráng dương tràng nhạc Trang trí Trị Bệnh trị mụn Trigonella ung thư ung thư đại tràng viêm phế quản vo chong vung trom Windowsill Chives xuất tinh sớm xứ sương mù yêu Yêu & Sống